Urodził się dnia 18 kwietnia 1938 roku w Ligocie Książęcej, powiat Racibórz, jako syn rolnika Józefa i Gertrudy z domu Kurpierz. Ochrzczony został 20.04.1938 w kościele parafialnym Narodzenia NMP w Łubowicach, a mając 9 lat przystąpił w 1947 roku do I Komunii św. i otrzymał sakrament bierzmowania. Wraz z dwiema siostrami i bratem wychowywany był przez rodziców w duchu głębokiej pobożności. W latach 1945-1952 uczęszczał do szkoły podstawowej w Grzegorzowicach, a następnie przez 3 lata był uczniem Niższego Seminarium Duchownego św. Jacka w Tarnowskich Górach, a od 1954 roku w Katowicach.

W 1955 roku opuścił Niższe Seminarium Duchowne i zgłosił się do franciszkańskiej Prowincji Wniebowzięcia NMP jako aspirant do kapłaństwa. Został przyjęty przez władze zakonne i skierowany od 6 września 1955 roku do klasztoru nowicjackiego w Osiecznej. Tam, 15.10.1955 r., został przyjęty do nowicjatu przez wikariusza domu we Wschowie o. Leona Wojsyka, którego delegował do tej czynności minister prowincjalny o. Tytus Semkło - otrzymał wtedy habit zakonny i imię Mikołaj. Po rocznym nowicjacie, 16.10.1956 r., złożył w Osiecznej pierwszą profesję na ręce wice magistra nowicjatu o. Teodora Turczyńskiego, który był do tego delegowany przez o. prowincjała Teofila Zawieję.

Po nowicjacie udał się, w celu uzupełnienia wykształcenia, do klasztoru w Rybniku, gdzie mieściło się studium humanistyczne prowincji, a od 1957 roku został uczniem klasy maturalnej, otwartego w Rybniku franciszkańskiego kolegium. Tam 24 czerwca 1958 roku zdał wewnętrzną maturę.

Od roku 1958 do 1961 przebywał w klasztorze w Opolu, gdzie odbył studia filozoficzne i jako słuchacz Korespondencyjnego Liceum Ogólnokształcącego zdał państwowy egzamin dojrzałości.

Po ukończeniu studium filozoficznego przeniósł się w 1961 roku na studium teologiczne do Panewnik. Po pierwszym roku teologii złożył 05.09.1962 r. w Panewnikach na ręce ministra prowincjalnego o. Teofila Zawieji profesję uroczystą. Ks. bp Herbert Bednorz w Panewnikach udzielił mu tonsury dnia 16.02.1962, niższych święceń ostiariatu i lektoratu 09.07.1963, a egzorcystatu i akolitatu 16.05.1964 oraz subdiakonatu 03.05.1965 r.Także w Panewnikach ks. bp Juliusz Bieniek wyświęcił go 24.07.1965 r.na diakona oraz prezbitera 14.09.1965 r.

Po święceniach prezbiteratu kontynuował studia teologiczne w Panewnikach, gdzie w latach 1965-1966 był słuchaczem roku pastoralnego.

Z końcem września 1966 roku wyjechał z Panewnik i przez dwa miesiące (X i XI 1966) pomagał w Goruszkach, by od 06.12.1966 podjąć posługę rekolekcyjno-misyjną w Poznaniu. Spełniał tę posługę aż do 2012 roku we wszystkich klasztorach, w których przebywał: Poznań (do 1971), Panewniki (1971-1972), Opole (1972-1975), Wieluń (1976-1977), Wschowa (1977-1980), Opole (1980-2012). Podczas pobytu w Poznaniu uczęszczał na dwuletnie Studium Instytutu Rodziny, a przebywając w Wieluniu był przez cztery miesiące katechetą w diecezjalnej parafii.

Zasadniczo nie był obarczany przez władze prowincji urzędami, jednak był wikariuszem domu we Wschowie (1977-1980) oraz dyskretem klasztoru opolskiego (1983-1989). Podczas pobytu we Wschowie zajmował się biblioteką klasztorną.

Chętnie przyjeżdżał do sióstr w Szklarskiej Porębie, by zastępować tamtejszego kapelana, ale także celem ratowania słabego zdrowia. Choroby nie oszczędzały go - wiele razy przebywał w szpitalach, ale powracał do swej ulubionej posługi rekolekcyjno-misyjnej, której poświęcił 45 lat - prawie całe swoje życie kapłańskie.

Słabe zdrowie i utrata sił spowodowały, że w 2012 roku musiał zaprzestać swej działalności i przejść w stan spoczynku.

Ostatnim miejscem do którego się udał była ulubiona Szklarska Poręba. Przy odprawianiu Mszy św. zasłabł. Po kilkunastodniowym pobycie w szpitalu w Jeleniej Górze został przewieziony do prowadzonego przez Siostry Zakładu Opiekuńczo- Leczniczego w Opolu-Szczepanowicach, gdzie nie odzyskawszy przytomności zmarł 18 listopada 2017 roku w godzinach wieczornych.

O. Mikołaj Rafał Wallach przeżył 79 lat, w zakonie 62, w kapłaństwie 52.